تحقیق در رابطه با نجوم دوره اسلام

اعراب‌ پیش‌ از اسلام‌ در نجوم‌ محاسباتی‌ و پیش‌ بینی‌ وضعیت‌ افلاک‌ تبحری‌ نداشتند

و دانش‌ آنان‌ محدود می‌شد به‌ جهت‌ یابی‌ از طریق‌ ستارگان‌ و منازلی‌

که‌ برای‌ ماه‌ معین‌ نموده‌ بودند. بقیه‌ دانش‌ایشان‌ از نجوم‌ مربوط‌ به‌ پیش‌ گویی‌های‌

جوی‌ و طالع‌ بینی‌ بوده‌است‌. اواخر قرن‌ دوم‌ هجری‌ شروع‌ آشنایی‌ مسلمانان‌ با

فلسفه‌ و علوم‌ یونانیان‌ از غرب‌، و ریاضیات‌ و فلسفه‌ و عرفانِ‌ هند و ایران‌ از شرق بوده‌ است‌.

خلفای‌ عباسی‌ اهتمام‌ زیادی‌ در حمایت‌ از نهضت‌ ترجمه‌ آثار خارجی‌ داشتند.

هر چند به‌ نظر می‌رسد خلفا، در تشویق‌ نهضت‌ ترجمه‌ به‌ دنبال‌ اهداف‌ سیاسی‌ خود بوده‌اند،

چرا که‌ با پرداختن‌ به‌ فلسفه‌ یونانی‌ و عرفان‌ شرقی‌ وامتزاج‌ آنها با علوم‌ قرآنی‌،

می‌توانستند داعیان‌ حقیقی‌ خلافت‌ راهرچه‌ بیشتر در حاشیه‌ قرار دهند.

ولی‌ دانشمندان‌ آن‌ دوره‌ نه‌ برای‌ قرب‌ به‌ خلفا، بلکه‌ برای‌ ارزشی‌ که ‌در علومی‌ مانند

نجوم‌ و ریاضیات‌ یافته‌ بودند و همچنین‌ نیازهای‌ کاربردی‌ به‌ نجوم‌ (برای‌ شمار زمان‌)

و ریاضیات‌ و هندسه‌، ذوقِ وشوقِ بسیاری‌ نسبت‌ به‌ این‌ علوم‌ درخود احساس‌ می‌نمودند.

“بتّانی‌ ” یکی‌ از منجمین‌ سخت‌ کوش‌ آن‌ دوره‌ می‌گوید، “در نهادآدمی‌، طبعی‌ وجود دارد

که‌ برای‌ دستیابی‌ به‌ حقیقت‌ اشیاء کوتاهی‌ می‌کند، ولی‌ میتوان‌ با سخت‌ کوشی‌ و خویشتن‌ داری‌،

مخصوصاً به‌ روزگار دراز، آن‌ را از میان‌ برد. درستی‌ نظر و به‌ کار انداختن‌ اندیشه‌ و بردباری‌ بر رسیدن‌ به‌ چیزها البته‌ هر اندازه‌ دشوار باشد،

به‌ طبع‌ آمدمی‌ مدد می‌رساند. و مایه‌ نیکبختی‌ می‌شود و کمی‌ بردباری‌ و تنبلی‌ و

شیفتگی‌ بر خود نمایی‌ در نزد پادشاهان‌ به‌ بهانه‌اینکه‌ به‌ چیزی‌ دست‌ یافته‌ است‌ که‌ دسترسی‌ به‌ آن‌ ممکن‌ نیست‌، مایه‌ خزلان‌ است‌.